Ministerstwo Klimatu i Środowiska przymierza się do zmian w ustawie o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej, których celem jest dostosowanie polskich przepisów do standardów gospodarki o obiegu zamkniętym. Dla opon pneumatycznych proponuje się podniesienie poziomu odzysku do 95 procent, w tym co najmniej 50 procent recyklingu. 

W związku z trwającymi pracami nad aktualizację przepisów ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (Dz.U. z 2024 r. poz. 433), Ministerstwo Klimatu i Środowiska zaprasza do udziału w prekonsultacjach. Rozważane są istotne zmiany przepisów, skoro obowiązki zagospodarowania mają dotyczyć także opon pełnych. Jak czytamy w komunikacie MkiŚ „Obecnie rozważamy zasadność wyznaczenia dla nich minimalnych poziomów odzysku i recyklingu na poziomie odpowiednio 80 proc. i 40 proc.” (...).”W przypadku wszystkich opon pneumatycznych widzimy zasadność podniesienia poziomów do 95 proc. dla odzysku i 50 proc. dla recyklingu. Dla olejów poziomy te powinny wzrosnąć w mniejszym stopniu, odpowiednio do 60 proc. dla odzysku i 40 proc. dla recyklingu”.

Wiadomo też, że w ślad za zmianami minimalnych poziomów odzysku i recyklingu, konieczne będzie także dostosowanie stawek opłaty produktowej za nieosiągnięcie tych poziomów.

Kontekst proponowanej noweli przepisów

Projektowana nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach stanowi strategiczną odpowiedź na rosnące wyzwania w obszarze gospodarki odpadami komunalnymi. Jej geneza leży w postulatach zgłaszanych przez jednostki samorządu terytorialnego (JST) oraz w konieczności dostosowania polskiego systemu do rygorystycznych wymogów Unii Europejskiej. W obliczu unijnych celów, zakładających osiągnięcie poziomu recyklingu na poziomie 60% do 2030 roku i 65% do 2035 roku, dotychczasowy wynik Polski – wynoszący, według różnych dokumentów rządowych, od 32% do 34% w 2023 roku – jednoznacznie wskazuje na potrzebę głębokiej reformy. W założeniu nowelizacja ma na celu wdrożenie mechanizmów, które pozwolą zniwelować tę lukę i zbudować system bardziej efektywny, transparentny i sprawiedliwy społecznie.

Opony pozostają kluczowym elementem bezpieczeństwa transportu drogowego, co wiąże się z obowiązkiem monitorowania parametrów technicznych i regularnej wymiany. Mimo dostępnych w kraju technologii recyklingu, w tym zastosowań granulatu gumowego w budownictwie drogowym czy potencjału jego wykorzystania w bieżnikowaniu zamiast kauczuku pierwotnego, skala wykorzystania recyklatów pozostaje ograniczona. Obowiązujący od 2002 roku system ROP dla opon, jak podkreśla PSRO, jest mało skuteczny z powodu niskich poziomów obowiązkowego odzysku i recyklingu tylko dla opon pneumatycznych, wyłączeń dotyczących opon pełnych oraz opon sprowadzanych z używanymi pojazdami, a także niedostatków ewidencji. Szacunki wskazują, że nawet 2 mln sztuk opon pozostaje poza systemem, a znaczna część zużytych trafia do pieców cementowych zamiast do recyklingu.
Wartość rynku opon w UE sięga około 45 mld euro, a Polska jest jednym z największych rynków zbytu w regionie. W 2023 roku wprowadzono na polski rynek około 360 tys. ton opon, przy czym krajowa produkcja pokrywa jedynie część zapotrzebowania. 

Fot. CUK Ubezpieczenia